Amerikalı yazar Frank Herbert’ın 1965 yılında yayımlanan kült bilim kurgu kitabı bugün hala daha bilim kurgu severlerin başucu eserlerinden biri olma mertebesini koruyor. Hugo ve Nebula Ödülü sahibi olan eserde yazar, din, politika, çevre ile özgür irade ve kader gibi temaları bilim kurgu türünü kullanarak etkili bir şekilde işliyor. Öyle ki Arthur C. Clarke’a göre; “Yüzüklerin Efendisi dışında bu kitapla kıyaslanacak başka bir kitap yok.”
Frank Herbert’ın başyapıtı Dune’u sevenlerin mutlaka okuması gereken 8 kitabı özenle seçtik ve senin için mercek altına aldık. İşte Dune gibi bilim kurgu klasiklerini seviyorsan okumayı es geçmemen gereken 8 kitap:
Su Adamı – Aleksandr Belyaev
“Su altına sadece iş için iniyoruz: köprü ayaklarını ve barajları kuruyoruz, batık gemileri çıkartıyoruz. Sadece bu! Ama bunu da büyük emeklerle, büyük risklerle, çoğunlukla da kurbanlar pahasına yapıyoruz. İnsanın su altında daha ikinci dakikadan ölmesi ne büyük talihsizlik! Öte yandan, eğer insan başlıksız, oksijensiz suyun altında yaşayabilse ve çalışabilseydi? Ne büyük zenginliklere erişirdi! İşte İhtiandr. Bana anlatıyor… Ama insandaki açgözlülük şeytanını uyandırmaktan korkuyorum.”
Rus bilim kurgu yazarı Aleksandr Belyaev, felç geçirdikten sonra kendisini yazmaya adamış bir Sovyet romancısı. Su Adamı’nda bizlere Ihtyandr’ın fantastik hikayesini anlatıyor. Eser bilim kurgu ve fantastik edebiyatın öğelerini taşımakla beraber klasik robotlar, geleceğin dünyası, distopik bir dünya düzeni gibi temalardan ziyade, Ihtiyandr’ın alışılmadık hikayesini dramatik bir kurguyla bizlere sunuyor. Deniz Şeytanı ve Balık Adam gibi lakaplara da sahip olan kahramanımız, küçükken maruz kaldığı deneylerden ötürü balık solungaçları olan ve yaşamını suda geçiren bir insandır. Ne tam olarak deniz canlılarının ne de insanların dünyasına ait olan Su Adamı’nın trajik hikayesi ile yazar bizi etik ve felsefi birçok soru ile baş başa bırakıyor.
Efendi Uyanıyor – H. G. Wells
Bu sıra dışı distopik romanda 200 yıllık uykusundan uyanan bir adamın bambaşka bir dünyaya adapte olma çabasını görüyoruz. Uykusuzluktan muzdarip olan Graham bir gün uyumayı başarır fakat bu uykudan 200 yıl boyunca uyanamaz. Uyandığında ise arkadaşının ona bıraktığı miras sayesinde o kadar zengin olmuştur ki artık dünyanın efendisidir. Sosyalist bir çizgide yazan, siyasi ve toplumsal mesajlar içeren eserler üreten H. G. Wells’ten sert eleştirilerle dolu harika bir bilim kurgu yapıtı.
Kızıl Yıldız – Aleksandr Bogdanov
“Dünyalarımız arasındaki en önemli fark, sizde şiddet ve baskının çok, bizdeyse az olması değil. Asıl fark, siz de her ikisinin de, yani baskının da şiddetin de , dış ve iç yasalar halinde, insanlar üzerinde egemen olan ve onları sürekli olarak ezen hukuk ve ahlak kuralları haline dönüşmesidir.”
Aleksandr Bogdanov bir bilim kurgu yazarı olmasının yanı sıra bilim ve felsefe ile de ilgilenmiş çok yönlü bir yazar. Lenin’in Bolşevik Partisi’nden arkadaşı da olan Bogdanov, Kızıl Yıldız’da, sosyalizme dair bir gelecek tasavvuru sunuyor. Kızıl Gezegen, yani Mars’ta bilimde ve teknolojide gerçekleşen gelişmeler sayesinde ileri düzey sosyalizme erişilmiştir. Bu gezegenden gelen insanlar kendilerine komşu olan Dünya’ya ulaşır ve dünyalıları gezegenlerini gözlemlemek üzere davet ederler. Kitabın konusu ise bir parti militanının Kızıl Gezegen’e yaptığı yolculuktur.
Dünyaya Düşen Adam – Walter Tevis
‘’Dünyaya uzaylılar olarak geliriz ve canavarlar olarak terk ederiz burayı.’’
David Bowie’nin muhteşem oyunculuğuyla sinemaya da taşınan bu eser, Tevis’in okuru kimi zaman zorlayan sembollerle bezediği bir bilim kurgu klasiği. Kitabın hikayesi Newton’un Anthea isimli bir gezegenden dünyaya gelişiyle başlıyor. Nükleer savaş ve susuzluk gibi nedenlerle yok olmakta olan gezegenlerinden kaçmak isteyen Anthealılar, bu amaçla Newton’u dünyaya gönderirler. Newton burada ileri teknoloji bilgisiyle bir uzay gemisi inşa edecek ve gezegenine dönüp kendi ırkını dünyaya getirecektir. Dünyada geçirdiği zaman süresince amacından sapan ve kibrinin esiri olan Newton, aslında tam olarak da insanı sembolize eden bir uzaylıdır.
Geliş (Hayatının Hikayeleri ve Diğer Öyküler) – Ted Chiang
‘’Seçme özgürlüğümü kullanmamı mümkün kılan şey geleceği bilmemi imkansız kıldı. Buna karşılık, artık geleceği bildiğim için asla onu değiştirecek şekilde hareket edemiyorum. Geleceği bilenler onun hakkında konuşmazlar.’’
Eser, Geliş (Arrival) isimli bilim kurgu filmine hayat veren Hayatın Hikayeleri isimli öyküyü de içeren bir öykü kitabı. Çinli yazar Ted Chiang’ın bilim kurgu öykülerinden oluşan bu eserde toplamda sekiz öykü bulunuyor. Klasik bilim kurgu temalarıyla yetinmeyen yazarın dini temayülleri ister istemez öykülerine de sinmiş. Hikayelerinde tür bilim kurgu olmakla beraber yazarın felsefi göndermeleri, sosyokültürel çözümlemeleri ve eleştirileri öykülerinin zenginliğinin temelini oluşturuyor.
Biz – Yevgeni Zamyatin
‘’Kuşkusuz bizde, her şeyde olduğu gibi, bu konuda da rastlantısallığa yer yok. Beklenmedik hiçbir şeyin gerçekleşmesi mümkün değil. Seçimlerin daha çok sembolik bir anlamı var. Bu; bizim bir, kudretli ve bir milyon hücreli bir organizma olduğumuzu gösterir. Çünkü Tek Devlet’in tarihinde, bu bayram gününde tek bir sesin bile o ulu uyuma karşı gelecek cüreti gösterdiği herhangi bir vaka görülmemiştir.’’
Bilim kurgu, felsefe, politik taşlama ve edebiyat eleştirisi gibi birçok farklı alanda yeteneğini ve birikimini ortaya koyan Rus yazar Zamyatin, Sovyet Rusyası dönemi yazarlarından. Sovyetler rejiminin geldiği totaliter noktanın yazarın seçtiği temalarda ve işlediği konularda etkisi büyük. Biz isimli romanını da tam olarak böyle bir atmosfer içerisinde iken kurgulamış. 1920’lerde kaleme alınan eser ilk distopya romanı olması ve Aldous Huxley, George Orwell gibi modern haleflerini etkilemesi açısından önemli bir yere sahip. Kitabın yazıldığı atmosferde, özgürlük vadeden Bolşevik Devrimi’nin nasıl bir tutsaklığa dönüşebileceği özenle seçilmiş metaforlarla tasvir edilmiş. Kitapta özgürlüklerin kısıtlandığı bir ortamda insanlar doğadan ve benliklerinden koparılmış, artık isimsiz birer numaradan ibarettirler. Her şeyin kameralarla kayıt altına alındığı ve Velinimet’in yönettiği Tek Devlet’te sevişmek yerine artık sadece çiftleşme vardır ve bu bile belli bir siteme göre gerçekleşmektedir. Teknolojik ilerleme doğrultusunda insanların yaşam standartları gelişmiş olsa da kültürel mirasın izlekleri temelinde ‘’insan’’dan bahsetmek artık mümkün değildir. Tek Devlet’in hikayesini, kitabın başkahramanı D-503’ün kayıtlarından dinliyoruz.
Zaman Makinesi – H. G. Wells
“Ya gaddarlık toplumsal bir tutku olup çıktıysa? Ya aradan geçen süre içinde insan ırkı insanlığını yitirip, insanlık dışı, anlayışsız ve karşı durulmaz güçte bir şeye dönüştüyse?”
Zamanda yolculuk temasını ilk işleyen eser olarak Zaman Makinesi, yazıldığı dönem için oldukça öngörülü ve önsezili vurgulamalarda bulunuyor. 1890’larda yazılmış olmasına rağmen Wells, müthiş bir hayal gücü ile kurguladığı eserinde dört boyutlu zamandan dahi bahsediyor. Bununla beraber eser, Viktorya dönemindeki sosyal adaletsizlik gibi meselelere dair politik göndermelerle dolu. H. G. Wells bizleri, sözde teknolojik gelişmelerin ve toplumsal ilerlemenin geri planında insanoğlunun nereye gittiğini sorgulamaya itiyor.
Fahrenheit 451 – Ray Bradbury
Şu ana kadar yazılmış en iyi bilim kurgu romanları arasında gösterilen Fahrenheit 451, Hugo ve Prometheus Ödüllerini almış distopik bir eser. Eserde Guy Montag isimli bir itfaiyecinin hikayesi üzerinden yanmayan evlerin olduğu, son sürat araçların geliştiği ve televizyonun kitapların yerini aldığı teknolojik anlamda ilerlemiş ama karanlık bir evreni izliyoruz. Yanmayan evlerin olduğu bir dünyada Montag’ın bir itfaiyeci olması tuhaf; değil mi? Bu dünyada itfaiyecilerin görevi, toplumun huzurunu ve mutluluğunu sağlamak için kitapları yakmak. Montag yeni komşusu ile tanıştıktan sonra işini ve kitapların içinde ne yazdığını sorgulamaya başlar ve tüm hayatı allak bullak olur… Bu güzel kitabı Storytel‘de Erdal Beşikçioğlu’nun sesinden dinleyebilirsin.
Eğer sıkı bir bilim kurgu okuruysan, listemizdeki eselerin yanı sıra seni farklı zamanlara, farklı diyarlara ve heyecan dolu maceralara sürükleyecek birçok bilim kurgu eserini Storytel’de bulabilir, ister sesli kitap olarak dinleyebilir ister e-kitap olarak okuyabilirsin.
Bilim Kurgu KitaplarıKitap TavsiyeleriOkunması Gereken Kitaplar
