Erich Scheurmann’ın eseri Göğü Delen Adam‘a orijinal ismini veren ‘Papalagi’ Samoa dilinde Göğü Delen Adam anlamına gelir. Samoalı olmayan yani dışarıdan gelen yabancı kişileri tanımlamak için kullanılan bu ifade genellikle Amerika veya Avrupa’dan gelen beyazları tanımlamak için kullanılmıştır. Güney Pasifik Okyanusunda küçük bir ada olan Samoa’da geçen hikayemizde kabile şefi Tuavii’nin Avrupa’da bulunduğu sürede yaşadıklarını mektup vasıtasıyla halkına aktarması anlatılır.
Kötü olmamızın, karanlıkta olmamızın sebebi ışığı tanımıyor olmamızdı. Oysa Papalagi, ışığı tanımasına rağmen, karanlıkta ve kötülük içinde yaşıyor.
Tuavii’nin mektubunda beyaz adamın ülkesinde, modern insana dair bakışını görürüz. Tuavii’nin izlenimleri, bizlere modern insanın hapsolduğu sisteme yönelik eleştirel bir yaklaşım sunar. Avrupalı onun için Papalagi, yani göğü delen adamdır. ‘Eğer insan çok fazla ‘şey’e gereksinim duyuyorsa, bu büyük bir yoksulluğun göstergesidir.’ diyor mektubunda Tuavii. Beyaz adam için artık Tanrı’nın ‘para’ ismini verdiği yuvarlak metal ve kağıt parçasından ibaret olduğuna değinen Tuavii, modern dünyada insanın ihtiyaçlarının sınırsızlığının onun hayatı yaşamasına engel olduğuna işaret eder. Erich Scheurmann, Göğü Delen Adam’da, modern insanın açıkça aklını yitirdiğini şu sözlerle betimliyor: ‘Hastadır o, kaçıktır. Ruhunu yuvarlak metal ve ağır kağıda adamıştır. Hiçbir şeyle yetinmez, gözü doymak bilmez. Kimseye kötülük etmeden, haksızlık yapmadan, geldiğim gibi göçüp gideyim şu dünyadan diye düşünmez.’
Tuavii, beyaz insanı hayatının her noktasında eleştirir: kıyafetleri, evleri, parayla kurduğu patolojik bağ, dini inançları, eğitim sistemi, açgözlülüğü, mesleki uzmanlaşmanın kaçınılmaz bir sonucu olarak körelmesi, kültürel ve toplumsal anlamda zayıflaması. Tüm bunlar ona göre modern insanın gücünü değil acziyetini ifade etmektedir. Erich Scheurmann, modernist bir bakış açısından değerlendirildiğinde ilkel bir kabile şefi olarak nitelendirilebilecek bir adamın ağzından modernizm kisvesi altında insanın geldiği noktadaki kültürel ve ruhsal yozlaşmaya işaret ediyor.
Erich Scheurmann Kimdir?
1878-1957 yılları arasında yaşamış olan Alman yazar Erich Scheurmann, edebi yönünün yanı sıra bir ressam, vaiz ve kukla oynatıcısıdır. Ünlü yazar Hermann Hesse’nin de arkadaşı olan Scheurmann, 1914 yılında Pasifik Okyanusu’nun güney kesimi hakkında yazmak üzere Samoa’ya gitti. Birinci Dünya Savaşı ilgisini çektiği için buradan ayrılarak Amerika Birleşik Devletleri’ne giden Erich Scheurmann, orada yabancı bir düşman olarak hapsedildiği dönemde daha sonra ‘Der Papalagi: die Reden des Südseehäuptlings Tuiavii aus Tiavea’ (Göğü Delen Adam) ismiyle yayımlanan eserini kaleme aldı.
Bir Avrupalıya sevginin Tanrısından söz edecek olsan, yüzünü buruşturur ve güler. Senin düşüncenin yalınlığı ile alay eder. Ama pırıl pırıl bir yuvarlak metal ya da koca bir kağıt uzatacak olursan, o an gözleri parıldar ve dudaklarının arasından salyalar akar. Onun sevgisi paradır, Tanrısı paradır.
Hatice Aslan Kimdir?
1962 Sivas doğumlu olan Hatice Aslan, Ferhunde Hanımlar ve En Son Babalar Duyar dizileriyle tanınmıştır. Ankara Devlet Konservatuarı’nda tiyatro bölümünden mezun olan oyuncu, dizi ve sinemanın yanında yıllarca aktif olarak tiyatro oyunculuğu da yapmıştır. Ödüllü yönetmen Nuri Bilge Ceylan’ın dördüncü uzun metrajlı filmi olan Üç Maymun’da oynadığı Hacer rolü 7. River Run Uluslararası Film Festivali’nde, 2. Yeşilçam Ödülleri’nde ve 41. SİYAD Türk Sineması Ödülleri’nde En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü ve bu filmden sonra rol aldığı ‘Vücut’ filmi ise oyuncuya 18. Altın Koza Film Festivali’nde En İyi Kadın Oyuncu Ödülü’nü kazandırdı.
Kabile reisi Tuavii bize modern insanı anlatıyor ve Hatice Aslan böylesi bir kitaba çok uygun düşen sesiyle bu eseri seslendiriyor. Erich Scheurmann’ın klasikleşen eseri Göğü Delen Adam, bizleri, modern bireyin ve insanın temel niteliklerini yeniden gözden geçirmeye teşvik ediyor. Hemen şimdi Göğü Delen Adam’ı Storytel’de dinleyebilirsin.
RomanSesli KitapStorytel
