Okumak faydalıdır. Peki ama neden ve nasıl? Faydadan kasıt nedir? Şu an bu metni okurken bile beyninde bazı değişimler gerçekleşiyor. Kısa vadede farkına varmadığın bu değişimler uzun vadede hem fiziksel hem de ruhsal olarak yaşam kaliten üzerinde büyük bir etkiye sahip.
Okumak beynin birçok bölümünü harekete geçiren, bu bölümlerin birbirleriyle bağlantı kurmasını ve diğer yandan beyninde yeni bağlantılar oluşmasını sağlayan güçlü bir eylemdir. Okuma eylemini düzenli olarak devam ettirdiğin sürece, oluşan o yeni bağlantılar kalıcı hale gelir ve bu da beyninin daha güçlü ve işlevsel hale gelmesi demektir. Okumanın önemli bir beyin jimnastiği olarak sayılması da bu nedenledir. Vücudunuz gibi beyniniz de jimnastik yaptıkça daha genç, aktif ve esnek hale gelir.
Okumak derken sosyal medyada okuduğumuz iletilerden bahsetmediğimizi belirtelim. Ne kadar okuduğun, okuduğun metnin derinliği ve konsantrasyon boyutun, okumanın beyninde meydana getireceği pozitif etkilerle doğrudan ilişkili.
Okumak Beynin Kimyasını Etkiliyor. Nasıl mı?
Beyindeki merkezi sinir sisteminde iki farklı renkte doku bulunur; beyaz ve gri madde. Beyinde bilgi işleme sorumluluğu gri maddeye aittir. Burada işlenen bilgiler, lifler halinde yayılım gösteren beyaz madde sayesinde vücudun işlevlerini gerçekleştirmesi için hedefteki motor bölgeye gönderilir. Yani kısaca hissettiğimiz her şey, harekete geçirdiğimiz tüm eylemler beynimizdeki bu işlem akışının sonucudur. Gri maddeye işleyeceği bilgiler nasıl geliyor derseniz; yine beyaz madde sayesinde.
Okumanın anlattığımız şema üzerindeki rolüne gelelim. Bilim insanları yaptıkları araştırmalarla düzenli okuyan insanların beyinlerinde beyaz madde kalitesinin arttığını, beyaz madde oluşumunda artış yaşandığını gözlemlemişler. Bu da daha seri ve sağlıklı bir beyin anlamına gelir.
Özellikle okul öncesi dönemdeki çocuklarda okumanın etkileri daha net saptanmış. Düzenli kitap okunan çocukların okul hayatlarında daha avantajlı oldukları, kavrama, konsantrasyon ve sosyal ilişkiler kurma becerilerinin daha gelişmiş olduğu gözlemlenmiş.
Kısacası okumak her yaşta insan için gerekli. Beyinde meydana gelen bu gelişimin kalıcı olabilmesi için ise elbette okumaya devam etmek gerekiyor. Yine spor örneğine benzetebiliriz; sporu bıraktıktan bir süre sonra vücudun formunu ve kaslarının bir kısmını kaybedeceği gibi, beynini kelimelerle beslemeyi bıraktığında da benzer performans düşüşleri yaşamak kaçınılmaz.
Beynimiz Güçlendikçe Neler Olur?
Bir yetişkin dakikada 150-200 kelime okuyabilir. Eğer okuma alışkanlığı kazanmış biriysen muhtemelen daha fazla okuyorsunuzdur. Kabaca bir hesapla her gün bir saat okuma yaparak ortalama 10.000 kelimeyi kolayca okuyabilirsin. Düzenli okumak sadece beyin kapasiteni arttırmakla kalmaz, fiziksel ve ruhsal olarak da seni daha iyi bir seviyeye taşır.
Örneğin kitap okumak insanlara empati yeteneği kazandırır. Senden farklı inançlara, hayatlara, standartlara, görüşlere, etnik ya da cinsel kimliklere sahip insanların gözünden dünyayı görmek, sadece kendi gözünden görmekle elbette ki aynı şey olamaz. Dünyaya farklı pencerelerden bakabilmek içinde huzur ve anlayış barındıran bir gelişimdir. Bu anlamda okumak ruhumuzu olgunlaştırır ve zenginleştirir.
Düzenli okuyarak canlı ve aktif tuttuğunuz beynin sayesinde hafızan daha güçlüdür. Akıl yürütme, analiz etme, değerlendirme becerilerin daha etkindir. Bu sebeple düzenli okuyan insanlarda Alzheimer hastalığı riskinde düşüş yaşandığı bilinmektedir.
Ayrıca okumak stresle başa çıkmak için etkili bir yöntemdir. Yoğun ve stresli bir günün ardından konusu sizi heyecanlandıran, mutlu eden bir kitabın içinde kaybolduğunu düşün. Hikâyenin derinlerine daldıkça, günlük hayatta odağında olan negatifliklerden uzaklaşır, parmaklarının ucundaki sayfaların dünyasına adeta ışınlanırsın. Bu keyifli deneyim çok az şeyde var.
Okumak uyku kalitesini de arttırır. Uykuya dalmakta zorluk çekiyorsan, seni sakinleştiren bir kitap okumak daha kolay uykuya dalmanı ve daha huzurlu uyumanı sağlar. Düzenli ve kaliteli uyumanın vücut sağlığımız için gerekli olduğunu hepimiz biliyoruz.
Kısaca; her kitap bizi daha kıvrak bir zekaya, daha sağlıklı bir bedene, daha dengeli bir ruha ve daha iyi bir insan olmaya yaklaştıran keyifli bir yolculuktur.
E-kitapSesli Kitap
