Kitap Okumanın ve Dinlemenin Faydaları

Çocukluğumuzdan beri kitap okumanın sonsuz faydası olduğunu duyuyoruz. Kitap okumanın ya da dinlemenin keyfini bir kez almış olanlar bu zevki kaybetmek istemezler, çünkü bu faydaların çoğunu deneyimlemişlerdir. Ancak gündelik yaşamın hızlı temposu ve zorunluluklarımız nedeniyle çoğumuz, istediğimiz kadar kitap okuyamıyoruz. Neyse ki sesli kitapların yaygınlaşmasıyla, kitap okumanın mümkün olmadığı anlarda ve durumlarda kitapları dinlememiz artık mümkün. Kitap okumaya ya da dinlemeye ayırdığımız zamanın artması ve gündelik bir alışkanlık haline gelmesi, hem bilişsel, hem duygusal hem de fiziksel pek çok fayda sağlıyor.

İşte kitap okumanın ve dinlemenin sonsuz faydalarından bazıları:

Kitap Okumak Eğlencelidir

Henüz okumanın zevkine varamamış pek çok kişinin zannettiğinin aksine, kitap okumak ya da dinlemek eğlencelidir. Kitaplardan zevk almak bir alışkanlık işidir. Her yeni deneyim insana başta ürkütücü ve zor görünür, ancak zamanla insan yeni deneyimlerinden keyif almaya başlar. Bugün seni çok eğlendiren, çok sevdiğin oyunları ya da etkinlikleri düşün, başta onlar da sıkıcı ve uzak görünüyordu. Montesquieu, “okumayı sevmek, hayattaki can sıkıcı saatleri güzel saatlerle değiştirmektir” diyor. Kitap okumak, daha bilgili olmak için katlanmak zorunda olduğumuz bir görev değil bir zevktir.

Kitaplar Öğreticidir

Kitap okumak ya da dinlemek eğlenceli olduğu kadar öğreticidir de. Beynimiz sürekli yeni şeyler öğrenmeye ve öğrendiklerini işlemeye programlıdır. Bu yüzden kitaplardan öğrendiğimiz her yeni bilgi beynimizin gıdasıdır adeta. Yaşam boyu biriken bilgi birikimimiz hayattaki en büyük sermayemizdir, çünkü bilgi güçtür. Kitap okumak ya da dinlemek seni daha bilgili ve daha güçlü yapar. Kitap okumak ya da dinlemek bir alışkanlığa dönüştükçe özgüvenin artar. Genel kültürünü artıracak en önemli etkinlik kitap okumaktır. Ne kadar çok kitapla tanışırsan o kadar çok öğrenir ve güç kazanırsın, yaşamının denetimini kendi eline alırsın.

Kitaplar İletişim Becerini Güçlendirir

Kitap okumak genelde yalnızlıkla ilişkilendirilir ama en büyük faydalarından biri sosyal ilişkilerinde görülür. Başka insanlarla temas etmeden yaşamak mümkün değildir, bu temas da iletişimdir. Kitaplar iletişim becerini güçlendirir ve geliştirir. Kendini ifade edebileceğin sonsuz bir donanım sunar. Yalnızca kelime dağarcığını ya da dil bilgini geliştirmekle kalmaz, özgüvenini de güçlendirir. Düzenli kitap okumak akıcı ve güzel konuşmanı sağlar. Kitapların dünyasında karşılaştığın her yeni bakış açısı vizyonunu ve empati yeteneğini geliştirir. Bütün bunlar güçlü bir iletişim becerisi için vazgeçilmez şeylerdir.

Kitap Okumak Zamanını İyi Değerlendirmeni Sağlar

Bu hayatta sahip olduğumuz zaman sınırlı ve bu konuda en iyi olanlarımız bile zamanının önemli bir kısmını boşa harcamaktan kurtulamıyor. Hepimizin yapmak istediği pek çok şey olsa da zamanımızın çoğunu kararsızlıkla ya da bize doyum vermeyen işlerle geçiriyoruz. Kitap okumak zamanı verimli ve doğru değerlendirmenin en iyi yollarından biri. Gündelik hayatımızdaki ölü zamanlarımızda, örneğin bir seyahat sırasında, birini beklerken ya da iki iş arasındaki bir dinlenme anında kitap okuyarak zamanını kaliteli biçimde değerlendirebilirsin. Üstelik artık sesli kitapların yaygınlaşmasıyla boşa akıp giden zamanımızı elimize almak mümkün. Araba kullanırken, yemek yaparken, yürüyüş yaparken hatta gözünü kapatıp dinlenirken bile kitapları dinleyebilirsin.

Kitaplar Hafızayı Güçlendirir

Beynimiz de bir açıdan tıpkı kaslarımız gibi çalışır. İşleyen kaslarımız canlanır ve güçlenir, çalışmayan kaslarımız ise gittikçe zayıflar, kısalır ve cansızlaşır. Beynimizdeki bağlantılar da kullanıldıkça güçlenir ve eğer kullanılmazsa körelir. Kitap okumak ya da dinlemek beynimizde yeni sinir bağlantıları, yani sinapslar oluşturur, var olanları güçlendirir. Boş kalmayan ve kitaplardan gelen yeni verileri sürekli işleyen beynimiz zinde kalır. Kitap okumanın hafızaya ve beyne iyi geldiği bilimsel olarak da ortaya konmuş durumda. Yapılan bilimsel araştırmalara göre kitap okumak gibi zihin açıcı aktivitelere daha fazla zaman ayıran kişilerin beyni daha fazla çalışıyor, beyindeki nörolojik aktiviteler de tıpkı kas hafızasına benzer şekilde güçleniyor. Kitap okumaya daha fazla zaman ayıran kişilerde hafıza problemleri daha az görünüyor. Kitap okumayı alışkanlık haline getirmek, yaşlandıkça ortaya çıkan bilişsel gerilemeyi de önlüyor. Özellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan demans, Alzheimer gibi hastalıklara yakalanma riskini önemli oranda düşürüyor.

Kitap Okumak Zekayı Geliştirir

Yapılan bilimsel araştırmalara göre kitap okumak zihni kelimenin gerçek anlamıyla açıyor. Kitap okumak beyni eleştirel düşünmeye, farklı bölümler arasında bağlantı kurmaya ve dış dünyayla bağlantı kurmaya zorluyor. Beynimiz yeni bir kitapla tanışırken yeni yollar, bağlantılar ve sinir ağları kuruyor. Kitaplarla ilişkin kalıcı hale geldiğinde beyninin bu kısa vadeli yetenekleri de kalıcı hale geliyor. Düzenli kitap okumak karar verme mekanizmanı da güçlendiriyor. 2013 tarihli bir bilimsel araştırmada bilim insanları kitap okumanın beyindeki etkilerini ölçmek için fonksiyonel MRI taramaları kullandı. Katılımcılar dokuz günlük bir süre içerisinde “Pompei” romanını okudular. Hikayedeki olay örgüsü ilerleyip gerilim ve heyecan arttıkça beynin daha fazla alanının aktif hale geldiği görüldü.

Kitaplar Empati Yeteneğini Geliştirir

Her yeni kitap yeni bir bakış açısı, yeni bir deneyim demektir. Karşılaştığımız her yeni bakış açısı, empati yeteneğimizi geliştirir. Kitap okumanın, özellikle roman, öykü gibi kurmaca eserler okumanın empati yeteneğini ve duygusal zekayı geliştirdiği bilimsel araştırmalarca onaylanan bir gerçek. Harvard Üniversitesi tarafından yürütülen 2013 tarihli bir araştırmanın sonuçlarına göre, özellikle kurmaca eserler okuyan insanların başka insanların bakış açılarını anlama ve duygularını hissetme konusunda daha başarılı olduğu belirtiliyor. Yalnızca bir haftada bile kitap okuyanların okumayanlara göre empati seviyelerinde ölçülebilir bir artış gözlemleniyor.

New York’taki New School for Social Research araştırmacılarının belirttiğine göre, özellikle bilim kurgu türündeki eserler, fantastik edebiyat örnekleri ve benzeri kitaplar diğer insanların ruh hallerini daha iyi anlamaya olanak sağlıyor. 

Kitap Okumak Stresi Azaltır

Kitap okuma ya da dinleme alışkanlığı olanlar kitap okumanın ya da dinlemenin stresi azalttığını zaten kendi deneyimlerinden bilirler. Kaygı, gerginlik ve stres kaynağı düşüncelerle dolu zihin, bir kitaba odaklandığında rahatlar ve sakinleşir. Bu durum sana yalnızca gerginlik veren insanlarla dolu bir odadan çıkıp, rahatlatıcı bir yürüyüş yapmaya benzer. Son yıllarda yapılan bazı araştırmalar bu durumu bilimsel olarak da ortaya koydu. 2009 yılında Sussex Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, günde yalnızca altı dakika kitap okumak bile stres seviyelerini azaltmak için yeterli oluyor. Her gün düzenli olarak kitap okumak stresi %68’e varan oranlarda azaltıyor. Araştırmanın sonuçlarına göre kitap okumak stresle baş etme konusunda yürümekten, müzik dinlemekten ya da kahve keyfi yapmaktan daha etkili.

Kitaplar Uyku Kalitesini Artırır

Bütün günün yorgunluğunun ardından bedenimizi uykuya hazırlamak için kitaplardan daha iyi bir yol yok. Kitap okuma aktivitesi kalp atış hızını yavaşlatıyor ve kaslardaki gerginliği hafifletiyor. Bedeni ve zihni stresten arındırarak uyku için hazırlıyor. Yatmadan önce akıllı telefonlara bakmak, televizyon izlemek gibi etkinlikler uykuya dalmayı zorlaştırıyor. Zaten gün boyu maruz kaldığımız ekran ışıkları beyne uyanma sinyalleri gönderiyor. Loş bir ışıkta biraz kitap okumak ya da sesli kitap dinlemek, uykuya hazırlık için en etkili yollardan biri.

Bir Kitabın Sesine de Kulak Verebilirsin

Kitaplara ulaşmanın yolları gelişen teknolojiyle çeşitleniyor. E-kitaplarla birlikte büyük bir hızla yaygınlaşan sesli kitaplar da okurları farklı bir deneyim aracılığıyla kitaplarla buluşturuyor. Zamandan ve mekandan bağımsız, istediğin an istediğin yerde bir kitabın cümlelerinde kaybolmak istediğinde bir kitaba kulak verebilirsin. Sokakta yürürken, evde iş yaparken, dinlenirken, küçük bir mola verdiğinde ya da gözlerini kapatıp, sakinleşerek huzur bulmak istediğinde, koskoca bir kütüphaneye mobil cihazınla ulaşabilmenin ve hemen tadını çıkarmaya başlayabilmenin düşüncesi bile güzel değil mi?