Eşsiz Bir Radyo Tiyatrosu Deneyimi: George Orwell’den 1984

George Orwell’in “1984”te ele aldığı konular bugünün haber başlıklarından alınmış gibi gelebilir. Kültleşmiş eser 1984’ün kapsamlı bir uyarlaması olan bu radyo tiyatrosunda benzersiz bir deneyim sizi bekliyor.

George Orwell Kimdir?

Magnum opus’u 1984 romanıyla tanınan George Orwell; İngiliz yazar, romancı, edebiyat eleştirmeni ve denemecidir. Asıl adı Eric Arthur Blair olan yazar, ‘George Orwell’ ismini mahlas niyetine kullanmıştır. Yazın dünyası, sosyal sorunlara dikkat çeken ve tiranlığın karşısında konumlanan gerçekçi-eleştirel bir yapıdadır. Eserleri -Büyük Birader, Düşünce Polisi vb.- gündelik dili etkileyecek kadar güçlü kelime ve kavramlar içerir. New York Times’ın 1945’ten bugüne dek en büyük 50 İngiliz yazar listesinde ikinci sırada yer almıştır. Öyle ki, ‘Orwellyen’ tabiri, karanlık bir distopya kehanetinin gerçek hayatta meydana geldiğini ifade etmek adına kullanılır olmuştur.  

Bir Distopya Şaheseri: 1984

Seslendiren(ler): Altan Gördüm, Selay Taşdöğen, Ali Ekber Dirilbaş

Hiçbir yararı olmayacağını bile bile insan kalmanın çok önemli olduğunu düşünüyorsan, onları yendin demektir.

Özgürlüğün, birey olmanın, serbest düşüncenin yasaklandığı bir dünyadayız. Beklenmedik bir anda faili meçhul olduğun, gözetlendiğin, fişlendiğin, düşündüğünü paylaşınca yaptırıma uğradığın karanlık bir dünya burası. Orwell’in 1984’ü, dörde bölünen dünyadaki Okyanusya ülkesinde geçiyor.

Burada yönetici konumunda bir Büyük Birader var. Okyanusya’daki gündelik hayat, Büyük Birader’in toplumu gözetlediğini hatırlatırcasına ve tehditkâr amaçla kazınmış billboard ve duvarlarla dolu. İnsanlar ise bu diktayı sindirmiş, karşısında suspus olmuş ve bir makineye dönüşmüş biçimde yaşamayı sürdürmekteler. Dostluk, aile, sevgi, kaynaşma gibi kavramların üstüne sünger çekilmiş. Düşünce Polisi, çıkan her sesi susturmakla görevli ve insan hayatlarının ne güvencesi ne de bir değeri var.

Herkesin iktidarı besleyen bir çarka, bir makineye dönüştürüldüğü Okyanusya’da bakanlıkların ismi bile manipülasyon niyetiyle konulmuştur. Sözümona Hakikat Bakanlığı rekreasyon, eğlence, sanat, eğitim ve medyayı kontrol eder ama hakikatler değil yalanlar üretir. Sevgi Bakanlığı sevgi yerine dayatım, zorlama ve işkence yaratır. Varlık Bakanlığı sözde finans ve ekonomiden sorumludur ama sefalete neden olmaktan başka işe yaramaz. Barış Bakanlığı da isminin tam zıddı olan savaşı destekleyen ve çığırtkanlığını yapan bir oluşumdur. Her yerde görülebilecek olan gözlem organı tele ekranlar ise totaliter Okyanusya iktidarının teknolojiyi kendi emellerine alet ettiğini simgeler. 

Sözün özü Okyanusya, sadece Büyük Birader’in sevilip sayıldığı, totaliter iktidarın gerçekliği çarpıtmaktan çekinmediği bir karanlıkta kalmıştır. İnsanların yeni bir dil konuşmasını salık veren iktidar, Newspeak adında uyduruk bir lisan icat etmiştir. Tarih bile, iktidarın lehine olacak şekilde çarpıtılmaktadır.

Winston ise alelade bir insandır. Ancak yaşadığı farkındalığın akabinde çıldırmanın eşiğine gelir ve kitap boyunca merkezi konumdadır. Hakikat Bakanlığı’nda çalışan Winston, Julia adındaki bir kadına gönlünü kaptırır. Bu aşk, onda aydınlanmaya neden olur. Aşkın, insanı olgunlaştırıcı ve duyarlı kılıcı gücünün neticesinde Winston, tiranlığın korkunçluğunu idrak eder. Winston görünürde kahramanlık namına pek bir şey yapmaz. Sadece olan bitenin ve tüm bu absürt karanlığın farkına varır. Onun süper gücü, farkındalığıdır. Evinde, Büyük Birader’in kör noktası olan bir yer keşfeder. Burada onu hiç kimse gözleme tabi tutamadığı için isyan alevini burada başlatır ve işe günlükler yazmakla başlar.

Orwell’in ana karaktere Winston ismini koyması da boşuna değildir. Adın esin kaynağı dönemin İngiliz başbakanı Winston Churchill’dir. Buna karşın George Orwell aslında eleştirilerini, yakinen takip ettiği Sovyet Rusya üzerinden kurgulamıştır. Bunu, kitaptaki iktidarın büyük oranda Sovyet Rusya’nın ilgili dönemdeki politikalarının ekstrem bir versiyonu olmasından anlarız.

George Orwell’in 1984 Eseri Storytel’de

Ünlü distopik roman 1984’ü şimdi Storytel’de oku. Üstelik Storytel’de diğer George Orwell kitaplarını da dinleme şansın var. Eğer hala Storytel’e abone değilsen hemen ücretsiz bir hesap aç ve binlerce kitaptan oluşan koca bir kütüphanenin tadını çıkar.